تاریخچه و آمار مصرف سیگار در ایران و جهان

تاریخچه سیگار در جهان

انسان از زمان‌های قدیم توتون را می‌شناخته است.پيشينه مصرف دخانيات به طور تخميني درحدود ده هزار سال پيش مي رسد. در چين و يونان باستان، بر اساس نوشته هاي تاريخ نويسان و آثار حكاكي شده، از تنباكو و توتون به عنوان گياهي داروئي ياد شده است در دوران باستان بوميان آمريکا به خواص گياه تنباکو پي بردند.در کوبا بومیان برگهای گیاه توتون را در داخل نی های استخوانی و یا در داخل نوعی چپق به نام “تاباکو”قرار می دادند که بصورت یک لوله توخالی Y مانند بود که قسمت دو شاخه آن در بینی جای می گرفت و سپس آن را می کشیدند.هرودت مورخ مشهور یونان در این‌باره چنین نوشته است: طایفه‌های صحرانشین که در جنوب کشور ما اقامت داشتند و همچنین بومیان آفریقا, یک نوع گیاه را می‌سوزاندند و دودش را می‌خوردند.در اوایل سرخ پوستان امریکائی راه های مختلفی برای استفاده از گیاه تنباکو یافتند .. از مصارف مذهبی گرفته تا داروئی و پذیرائی از مهمان هایشان . اعتقاد بر این بود که توتون و تنباکو درمانگر هر دردی است . و به عنوان داروی ضد درد شناخته شده بود .سرخ پوستان ترکیبی از این گیاه را برای بهبود زخم ها به کار می بستند و همچنین نوعی جویدنی آدامس مانند از تنباکو درست کرده بودند که برای درد دندان مورد استفاده قرار می گرفت .!با کشف دنیای جدید در ۱۵ اکتبر سال ۱۴۹۲ . این کریستف کلمب ( کلمبوس ) بود که برای اولین بار برگ توتون را به عنوان هدیه ای از سرخ پوستان امریکائی به اروپا آورد .

آمار مصرف سیگار در ایران و جهان

آمار جهانی استعمال دخانیات (سیگار کشیدن)+دختران و زنان سیگاری

1- تعداد افراد سیگاری را 1300000000 نفر تخمین زده می­شود که از این تعداد یک میلیارد نفر مرد و 300 میلیون نفر زن هستند.با روند فعلی تا سال ۲۰۲۵ به ۱٫۷ (یک و هفت دهم) میلیارد نفر افزایش می یابد.چهار پنجم این افراد در کشورهای با درآمد کم و متوسط هستند.

تجارت جهانی سیگار( خرید و فروش سیگار ) +فیلیپ موریس
بازار گرم سیگار

1-پنج تجارت در دنيا وجود دارد كه ارزش آنها به چند صد ميليارد دلار مي‌رسد. اين پنج تجارت عبارتند از اسلحه، دارو، مواد مخدر، مشروبات الكلي و مواد دخاني. شايد به همين دليل باشد كه برخي براي تسخير بازار سيگار سر و دست مي‌شكنند. در سال ۲۰۰۸ سیگار سومین صنعت سودآور در جهان بعد از صنعت نفت خام و داروسازی بوده‌است. سود حاصل از فروش سیگار ( دو سوم میزان فروش شرکت­های دخانی بین­المللی سود خالص است )به اندازه‌ای سرشار است که دولت‌ها حاضر به کاهش فروش سیگار در کشورهای دیگر و در کشور خودشان نیستند.

تاریخچه مبارزه با دخانیات در ایران و جهان

1- جنگ جهانی دوم و اولین جنبش ضد سیگار در جهان

جنبش ضد تنباکو در آلمان نازی یکی از فعالیت‌های مهم اجتماعی در دوران حکومت نازی ها بود. عمده‌ترین کار این جنبش فعالیت بر ضد استعمال تنباکو و مصرف مشروبات الکلی بود. دولت ناسیونال سوسیالیستی کوشش بسیار زیادی انجام داد تا بتواند به شیوه‌های فرهنگی و تبلیغاتی مردم را به ترکمشروبات الکلی و سیگارترغیب کند. دولت آلمان نازی کوشش کرد از طریق قانونی تا حد قابل توجهی با مصرف مشروبات الکلی برخورد کند. برای مثال رانندگانی که تحت تاثیر مشروبات الکلی قرار می گرفتند به سختی مجازات می شدند. دولت می کوشید جوانان را به خوردن نوشیدنی‌های سالم به جای مشروبات الکلی تشویق کند و این مساله تا حد زیادی به ویژه در میان افراد سازمان جوانان هیتلری به انجام رسید. در سال ۱۹۳۷ قانونی تصویب شد که فروش مشروبات الکلی را به افراد کم سن ممنوع می کرد.اولین بار پژوهشگران آلمان نازی بودند که رابطه بین سرطان ریه و دخانیات را ثابت کردند. اما تحت تبلیغات وسیع متفقین در جریان جنگ جهانی دوم بسیاری از موفقیت‌های پزشکی در آلمان نازی از یاد رفت به طوری که بسیاری از مردم گمان می کنند اولین بار دانشمندان آمریکایی و بریتانیایی به این مساله پی برده اند. مبارزه با دخانیات در آلمان نازی بسیار گسترده بود و جنبش مبارزه با دخانیات تحت پشتیبانی مستقیم هیتلر قرار داشت به طوری که نازی‌ها ترک سیگار و دخانیات را یک وظیفه ناسیونال سوسیالیستی می دانستند.یکی از شعارهای معروف در دوره رایش سوم برای ترویج سلامت مادران این جمله بود.

Mütter vermeidet Alkohol und Nikotin! Trinkt Süßmost! Süßmost baut auf
مادران از الکل و نیکوتین بپرهیزید! آب سیب بنوشید! آب سیب بدن را سالم میسازد.

 سازمان بهداشت جهانی(World Health Organization)و مبارزه با دخانیات

الف- آشنایی با سازمان بهداشت جهانی WHO

سازمان بهداشت جهانی (world health organization) که به اختصار WHO نامیده می‌شود یکی از آژانس‌های سازمان‌ملل متحد است که مهم ترین هدف آن هماهنگی و ارتقاء وضعیت بهداشت عمومی در سطح جهان است.
سازمان بهداشت جهانی در سال 1945 با تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد تشکیل یافته و در سال 1946 قانون اساسی خود را تصویب کرد و از 7 آوریل 1948 که بعدها روز جهانی سلامت لقب گرفت به اجرا گذاشته شد.
سازمان بهداشت جهانی مسئولیت هدایت و هماهنگی ارتقاء سلامت مردم جهان را در چارچوب سازمان ملل متحد به عهده دارد. کارشناسان این سازمان استانداردهای سلامت را تدوین کرده و کشورها را در برخورد با مشکلات خود یاری می‌رسانند.در حال حاضر 193 کشور دنیا عضو این سازمان جهانی هستند که همه ساله در مقرر سازمان واقع در ژنو گرد هم می‌آیند تاسیسات‌ و بودجه سازمان را تصویب کنند و هر 5 سال رئیس سازمان را انتخاب کنند.بالاترین نهاد تصمیم گیر سازمان جهانی بهداشت، مجمع عمومی سازمان است که هر سال در ماه مه در ژنو و با شرکت نمایندگان 193 کشور عضو برگزار می شود. عملیاتی کردن تصمیمات و سیاست‌های مجمع توسط هیات اجرایی 2 سازمان بهداشت جهانی انجام می شود. این هیات از 34 متخصص حوزه سلامت تشکیل شده که به مدت 3 سال انتخاب می‌شود.هم اکنون بیش از 8000 کارشناس سلامت در سراسر جهان در 147 نمایندگی، شش دفتر منطقه‌ای و مقر اصلی سازمان در ژنو به فعالیت مشغول اند.دبیر کل فعلی  سازمان جهانی بهداشت خانم مارگرت چان از کشور چین است.

«اقدامات خوبِ» شرکت‌های سیگارسازی؟

1-در سال 1998، مسئولین کمپانی‌های صنعت دخانیات با 40 ایالت امریکا توافق‌نامه امضا کردند. این توافق‌نامه شرکت‌های سیگارسازی را موظف کرده است که درطی 25 سال، 206 میلیارد دلار به ایالت‌های آمریکا پرداخت کنند. این توافق نامه همچنین متضمن اقدامات گوناگونی برای آموزش مبارزه با مصرف سیگار و تبلیغ و تامین مالی برای انجام تحقیقاتی به منظور تعیین استراتژی‌های موثر برای ترک سیگار است. در این توافق‌نامه تبلیغات بیلبوردی با هدف استفاده از فرآورده‌های دخانیات، و تبلیغاتی که جوانان را جذب می‌کند (شامل تجاری‌سازی نمونه‌ها و استفاده از شخصیت‌های کارتونی در تبلیغات) ممنوع اعلام شده است. شرکت‌های دخانیاتی در مواجهه با محدودیت‌های این توافق‌نامه و مخالفت‌‌های‌ شدید سازمان‌های مخالف سیگار، می‌کوشند تصویر ذهنی خود را در میان مصرف‌کنندگان آمریکایی احیا کنند.آیا شرکت‌های دخانیات از نظر اخلاقی به جامعه متعهد هستند؟ آیا این تعهدات باید با تعهدات اخلاقی شرکت‌ها در سایر صنایع تفاوت داشته باشد؟ بیایید این سوال را در زمینه یک شرکت دخانیاتی خاص مد نظر قرار دهید.کمپانی «فیلیپ موریس» بزرگترین شرکت تولیدی و بازاریابی کالاهای مصرفی بسته‌بندی‌شده در جهان و بزرگترین شرکت غذایی در آمریکاست. این کمپانی همچنین بزرگ‌ترین و سودآورترین شرکت دخانیاتی در جهان است. از نظر بسیاری از آمریکایی‌ها، «فیلیپ موریس» که مالکیت شرکت غذایی «کرافت‌فودز» را نیز برعهده دارد، با بیش از 400 هزار  نفر در آمریکا و 3 میلیون و چهارصد هزار نفر در سراسر جهان که هر ساله بر اثر استعمال سیگار می‌میرند، مرتبط است. این کمپانی در آمریکا و در سطح جهان‌ پیشگام جذب سیگاری‌های جدید خصوصاً دختران و زنانی است که به طور سنتی سیگاری نبوده‌اند. به‌علاوه، «فیلیپ موریس» و سایر شرکت‌های دخانیاتی به منظور کسب سود بیشتر عامه مردم را در مورد ایمنی تنباکو و تولید و بازاریابی مواد اعتیادآور شیمیایی تعمداً فریب می‌دهند.

اقدامات کشورهای جهان جهت مبارزه با دخانیات

استرالیا:استرالیا یکی از سخت‌ترین قوانین را بر ضد مصرف سیگار در جهان دارد. در این کشور سیگار کشیدن در تمام فرودگاه‌ها، ادارات دولتی، کلینیک‌های پزشکی، رستوران‌ها و مراکز خرید ممنوع است و افراد سیگاری فقط در اماکنی که خاص آن‌ها تعریف شده است اجازه مصرف سیگار را دارند. قرار است از سال آینده سیگار کشیدن در تمام وسایل نقلیه از جمله تاکسی‌ها و هم‌چنین از فاصله 10 متری زمین‌های بازی و پارک‌ها ممنوع اعلام شود.به گزارش شبکه تلویزیونی فرانس24، دیوان عالی استرالیا در اختلاف بین دولت و صنایع دخانیاتی به نفع دولت این کشور رای داد. بر اساس این رای از اول دسامبر سال دوهزار و دوازده، همه شرکتهای تولید کننده سیگار باید محصولات خود را در پاکتهایی یک شکل و همراه با تصاویر شوک آور و نوشته های هشدار دهنده به بازار عرضه کنند.مارک سیگار نیز به صورت ریز در زیر بسته نوشته می شود. تانیا پلیبرسک وزیر بهداشت استرالیا گفت :«این پیروزی بزرگی برای همه خانواده هایی است که فردی را به علت استعمال دخانیات از دست داده اند. »شرکت های دخانیات در استرالیا شکست را نپذیرفته اند و می گویند حقوق مالکیت معنوی شان مورد تعرض قرار گرفته است. شرکت فیلیپ موریس وعده داده است از استرالیا نزد نهادهای بین المللی شکایت کند. همچنین این شرکت مدعی شد ،دولت استرالیا بهای گزافی را بابت این شیوه ضد تجاری خواهد پرداخت و شاید مجبور به هزینه میلیاردی بابت این کارش شود. بریتیش امریکن توباکو از تصمیم غلطی خبر داده که پیامدهای بدی در پی خواهد داشت.دیگر کشورها نظیر نیوزیلند و هند و انگلیس نیز ممکن است الگوی استرالیا را در پیش گیرند.