اقدامات کشورهای جهان جهت مبارزه با دخانیات

استرالیا:استرالیا یکی از سخت‌ترین قوانین را بر ضد مصرف سیگار در جهان دارد. در این کشور سیگار کشیدن در تمام فرودگاه‌ها، ادارات دولتی، کلینیک‌های پزشکی، رستوران‌ها و مراکز خرید ممنوع است و افراد سیگاری فقط در اماکنی که خاص آن‌ها تعریف شده است اجازه مصرف سیگار را دارند. قرار است از سال آینده سیگار کشیدن در تمام وسایل نقلیه از جمله تاکسی‌ها و هم‌چنین از فاصله 10 متری زمین‌های بازی و پارک‌ها ممنوع اعلام شود.به گزارش شبکه تلویزیونی فرانس24، دیوان عالی استرالیا در اختلاف بین دولت و صنایع دخانیاتی به نفع دولت این کشور رای داد. بر اساس این رای از اول دسامبر سال دوهزار و دوازده، همه شرکتهای تولید کننده سیگار باید محصولات خود را در پاکتهایی یک شکل و همراه با تصاویر شوک آور و نوشته های هشدار دهنده به بازار عرضه کنند.مارک سیگار نیز به صورت ریز در زیر بسته نوشته می شود. تانیا پلیبرسک وزیر بهداشت استرالیا گفت :«این پیروزی بزرگی برای همه خانواده هایی است که فردی را به علت استعمال دخانیات از دست داده اند. »شرکت های دخانیات در استرالیا شکست را نپذیرفته اند و می گویند حقوق مالکیت معنوی شان مورد تعرض قرار گرفته است. شرکت فیلیپ موریس وعده داده است از استرالیا نزد نهادهای بین المللی شکایت کند. همچنین این شرکت مدعی شد ،دولت استرالیا بهای گزافی را بابت این شیوه ضد تجاری خواهد پرداخت و شاید مجبور به هزینه میلیاردی بابت این کارش شود. بریتیش امریکن توباکو از تصمیم غلطی خبر داده که پیامدهای بدی در پی خواهد داشت.دیگر کشورها نظیر نیوزیلند و هند و انگلیس نیز ممکن است الگوی استرالیا را در پیش گیرند.


کانادا:این کشور یکی از کم‌ترین نرخ‌های مصرف سیگار را در جهان دارد. بعد از اعلام ممنوعیت مصرف سیگار در اماکن عمومی و ادارات و هم‌چنین تصویب قانون ثبت تصاویر هولناک روی پاکت‌های سیگار، این آمار باز هم کاهش داشته است.در كانادا حتي ساخت اتاق‌هاي مخصوص مصرف دخانيات مجاز نيست.اكنون در شش ايالت و منطقه كانادا و استراليا مصرف دخانيات در خودروهايي كه سرنشين كودك دارند ممنوع شده است.کانادااولین کشوری که در سال 2001 تصاویر هشداردهنده بزرگ روی پاکت سیگار قرار داد، از هر 10 سیگاری سابق، سه نفر گفته بودند که این تصاویر آنها را به ترک سیگار واداشته است، و یک چهارم سیگاری‌ها هم گفتند این تصاویر به ترک آنها کمک کرده است.

چین:چین بزرگ‌ترین تولید کننده و مصرف کننده محصولات دخانی در جهان است.از ماه می سال 2008 و قبل از شروع بازی‌های المپیک، مقامات این کشور سیگار کشیدن را در بسیاری از اماکن عمومی پکن، پایتخت این کشور ممنوع اعلام کردند. این اقدام دولت با هدف کاهش مصرف سیگار در میان 350 میلیون سیگاری در این کشور صورت گرفت.تقریبا یک سوم تمام سیگارهای جهان در چین دود می‌شوند و یک چهارم مردم این کشور معتاد به مصرف سیگار هستند.

آمریکا:ایالت کالیفرنیای آمریکا یکی از سخت‌ترین و سنگین‌ترین قوانین را نسبت به مصرف سیگار در اماکن عمومی در جهان دارد.از سال 1993 سیگار کشیدن در داخل و در فاصله 1.5 متری از اماکن عمومی ممنوع شده است. در حال حاضر این فاصله تا 6 متر اضافه شده و تقریبا تمام اماکن عمومی را در بر می‌گیرد.سیگاری‌های نیویورک در مواجهه با اقدامات جدید برای بالا بردن قیمت سیگار و محدود کردن محل‌های سیگار کشیدن با دردسر بیشتری روبرو شده‌اند به گزارش خبرگزاری فرانسه افزایش مالیات بر سیگار در نیویورک قیمت سیگار در این شهر را به بالاترین نرخ در آمریکا، یعنی به حدود 11 تا 15 دلار در هر پاکت سیگار، یا 75 سنت به ازای هر نخ سیگار رساند. شهردار نیویورک، مایکل بلومبرگ، یک سیگاری سابق که اکنون یه یک ضدسیگار پرحرارت بدل شده است، برای اولین بار از این ایده مقامات بهداشتی برای غیرقانونی کردن سیگار کشیدن در پارک‌ها و کنار ساحل حمایت کرد.از سال 2009 در تمامي 50 ايالت آمريكا تلفن‌هاي رايگان جهت مشاوره با افراد آموزش ديده در زمينة ترك سيگار راه اندازی شده است.

هندوستان:از اکتبر سال 2008 مصرف سیگار در اماکن عمومی این کشور ممنوع اعلام شد و هر کسی که از این لحاظ قانون شکنی کند تا 4.5 دلار جریمه خواهد شد. هر گونه تبلیغ مستقیم و غیر مستقیم محصولات دخانی و فروش آن‌ها به کودکان نیز بر طبق قانون این کشور ممنوع است.

سوئد:در ماه اخير ممنوعيت استفاده از سيگار در رستوران ها و اماكن عمومى اين كشور جهت جلوگيرى از ايجاد مزاحمت براى افراد غيرسيگارى اجرا مى كند. اجراى اين قانون با حمايت اكثريت شهروندان سوئدى روبه رو بود. هم اكنون ۸۵ درصد سوئدى ها از ممنوع شدن استعمال دخانيات در رستوران ها و ۷۷ درصد از ممنوعيت سيگار در كلوپ هاى شبانه حمايت كرده و ۷۰ درصد از سيگارى ها نيز موافق اجراى اين قانون در اماكن عمومى هستند.

فرانسه:از تاریخ 1 فوریه سال 2007 قدم مهمی را برای پیشگیری و کاهش مصرف سیگار در این کشور آغاز کرد. قانون شکنی در این مورد در کشور فرانسه جریمه‌ای 450 یورویی دارد.

ايرلندجنوبى:یکی از سنگین‌ترین قوانین را بر ضد سیگاری‌ها از سال 2004 وضع کرده است. استعمال سيگار در مكان هايى همچون رستوران ها، ادارات و كلوپ هاى اين كشور ممنوع و براى متخلفين جريمه اى تا سه هزار يورو در نظر گرفته شده است. مقامات عالى رتبه اين كشور مدعى هستند اين طرح موجب شده حداقل هفت هزار نفر ايرلندى كشيدن سيگار را ترك كنند.

انگلستان:تقریبا در تمام اماکن عمومی سیگار کشیدن ممنوع است. افرادی که در ادارات، رستوران‌ها، وسایل نقلیه عمومی و مانند آن سیگار بکشند تا 80 دلار جریمه خواهند شد. این در حالی است که این جریمه شامل افرادی که به سیگاری‌ها اجازه سیگار کشیدن در این اماکن را بدهند نیز خواهد شد.در شهر منچستر انگليس نيز افرادى كه ته سيگار خود را در خيابان ها بياندازند ۵۰ پوند جريمه خواهند شد و براى متخلفان برگه هاى جريمه ثابت صادر مى شود.دولت بریتانیا در حال بررسی این موضوع است که شرکت‌های دخانیات را وادار کند برای کاهش جاذبه سیگار کشیدن محصولات خود را در بسته‌بندی‌های ساده عرضه کنند.اندرو لنزلی از مقامات وزارت بهداشت انگلیس هشدار داده که برخی از کودکان به علت رنگ و طراحی‌های جذاب پاکت‌های سیگار به استعمال آن جذب می‌شوند. سه تا از بزرگترین شرکت‌های سازنده سیگار در برتانیا، ایمپریال توباکو، جاپان توباکو ایتنترنشنال و بریتیش امریکن توباکو به دنبال لغو این ممنوعیت از طریق دادگاه‌ها بودند.

روسيه:خريد و فروش سيگار به افراد ۱۸ سال در برخى فروشگاه ها و منع استعمال دخانيات در مراكز عمومى از قبيل ايستگاه هاى مترو، سينماها و مراكز دولتى را ممنوع اعلام كرده است اما سیگار کشیدن در کافه‌ها و رستوران‌ها یک امر معمول است. روسیه از 26 ژوئیه 2010 هشدارهای بهداشتی بارزی را برای اولین بار روی پاکت‌های سیگار قرار داد تا سیگاری‌ها را در این کشور معتاد به  نیکوتین با پیام‌های در مورد چین و چروک و ناتوانی جنسی شوکه کند.این قوانین جدید شامل هشدارهایی معطوف به زنان جوان، مانند پیام‌هایی درباره پیری زودرس پوست و آسیب ناشی از سیگارکشیدن در حین بارداری است.

تركيه:جريمه كشيدن سيگار در اماكنى كه لوح ممنوع بودن سيگار در آن نصب شده است ۵۰۰ لير (حدود ۴۰۰ دلار ) است.

اسپانيا:براى كاهش استفاده از سيگار در اماكن عمومى لايحه اى را به تصويب رساند كه براساس آن مصرف سيگار در محل كار و اماكن عمومى تا ۶۰۰ يورو جريمه خواهد داشت. جريمه اى كه براى اولين بار ۳۰ يورو و تكرار آن تا ۶۰۰ يورو جريمه خواهد داشت.

يونان:۴۵ درصد كل جمعيت يونان سيگار مى كشند. در اين كشور ۳۱ مركز ترك سيگار وجود دارد كه ۱۲ مركز آن در آتن فعال هستند. هرچند افزايش استعمال دخانيات در ميان زنان يونان افزايش قابل توجهى داشته اما هنوز مردان اين كشور بيشترين بخش از جمعيت سيگارى ها را تشكيل مى دهند. ميانگين سن آغاز استعمال دخانيات در يونان براى پسران ۱۲ سال و دختران ۱۵ سال اعلام شده است.

اوروگوئه:این کشور بزرگترین تصاویر هشداردهنده روی پاکت‌های سیگار را دارد که 80 درصد سطح پاکت را می‌پوشاند و در رده‌های بعدی مکزیک (65 درصد) و موریتانی (نیز با 65 درصد) قرار دارند.

ژاپن:در توکیو سیگار کشیدن در کافه‌ها و رستوران‌ها آزاد است،‌اما سیگار کشیدن در پیاده‌روها ممنوع است.

مصر:مصر می‌ خواهد شهر اسکندریه را به اولین شهر عاری از سیگار این کشور بدل کند.هدف از این اقدام آن است که این شهر به نمونه‌ای در مصر بدل شود و بقیه شهرهای این کشور را هم ترغیب کند تا قانون ضدسیگار را که عموما نادیده گرفته می‌شود، به اجرا در آورند.در حال حاضر قانونی در ممنوعیت سیگارکشیدن در مصر- سیگاری‌ترین کشور جهان عرب- وجود دارد، اما اغلب، حتی بوسیله کارمندان دولت و پلیس، نادیده گرفته می‌شود.

صربستان:روشن کردن سیگار در اغلب مکان‌های عمومی ممنوع است.جریمه زیرپا گذاشتن این ممنوعیت 50 یورو (64 دلار) برای افراد و تا 10000 یورو برای شرکت‌ها است.بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت کشورهای بالکان محل سکونت قهارترین سیگاری‌های اروپا است، به طوری که 30 تا 40 درصد افراد بزرگسالان این کشورها دچار این اعتیاد هستند.

کرواسی:کرواسی از ماه مه 2009 ممنوعیت سیگار کشیدن در مکان‌های عمومی را اعمال کرد که بر اساس استانداردهایاتحادیه اروپااست که این کشور امیدوار است تا سال 2012 به آن بپیوندد.

قبرس:قبرس استعمال دخانیات در مکان‌های عمومی و رستوران‌ها را ممنوع اعلام کرد و پلیس خاطیان را تا دو هزار یورو جریمه می‌کند.

نروژ:در نروژ که سیگار کشیدن در مکان‌های دربسته عمومی در آن ممنوع است،در پیروی از چند کشور غربی دیگر مانندایرلندو ایسلند از ابتدای سال 2010 نمایش سیگار را در فروشگاه‌ها ممنوع کرد تا میل به خرید سیگار را کاهش دهد. و باز هم شرکت سیگارسازی فیلیپ موریس تولیدکننده سیگارهای مارلبورو اعلام کرد برای مقابله با قانون جدیدی در نروژ که نمایش سیگار در فروشگاه‌ها را ممنوع می‌‌کند، به دادگاه شکایت می‌کند. رئیس اداره بهداشت نروژ در این باره گفت: "این اقدام شرکت فیلیپ موریس نشان می‌دهد که ما در مسیر درست قرار داریم."

اسپانیا:اسپانیاپیش از این قانون ضدسیگاری را از ژانویه 2006 به اجرا درآورد، که نسبت به کشورهای دیگر اروپایی کمتر محدودکننده بود،‌ و سیگار کشیدن در محل‌های کار و وسائل نقلیه عمومی را به طور کلی ممنوع می‌کرد،اخیراً سیگار کشیدن در محل‌های دربسته مانند کافه‌ها و رستوران‌ها را ممنوع کرد.

قزاقستان:قزاقستان پیش از این سیگار کشیدن در مکان‌های عمومی مانند استادیوم‌ها و ایستگاه‌های حمل و نقل عمومی را ممنوع کرده است، اما مقررات جدید این ممنوعیت را علاوه بر این تمام کافه‌های و رستوران‌های پردود این کشور آسیای مرکزی گسترش می‌دهد.

ترکمنستان:تنها کشور سابق اتحاد شوروی که ممنوعیت شدیدتری از قزاقستان در زمینه سیگارکشیدن اعمال کرده است، کشور همسایه آنترکمنستان است که رهبر سابق آن صفر مراد نیازوف، سیگار کشیدن حتی در خیابان‌ها را ممنوع کرد.

ویتنام:سیگار کشیدن در مدارس،‌ مهدکودک‌ها، سینماها، ساختمان‌های دولتی و وسائل نقلیه عمومی ممنوع است.این کشور مالیات دخانیات را بالا خواهد برد تا تقاضا برای سیگار کاهش دهد.مردان در نواحی روستایی ویتنام نیز مانند با پیپ‌های سنتی بزرگ ساخته شده از بامبو که با تنباکوی قوی پر شده است، دخانیات را استعمال می‌کنند.

مالزی:وزیر بهداشت مالزی اعلام کرد شهر مالاکا که جزئی از میراث جهانی شمرده می‌شود،  به اولین شهر عاری از دود سیگار در این کشور بدل می‌شود.افرادی که این قانون را زیرپا بگذارند 300 رینگیت (100دلار) جریمه خواهند شد، البته ممکن است جریمه تا حداکثر 5000 رینگیت افزایش یابد.

افریقای جنوبی:مقامات بهداشتی آفریقای جنوبی در حال بررسی  اعمال قوانین سخت‌تر ضدسیگار در این کشورهستند و پیشنهاد کرده‌اند سیگار کشیدن در مکان‌های دربسته کاملا ممنوع شود. آن‌ها پیشنهاد کرده‌اند حتی دود کردن سیگار در مکان‌های سر بازی مانند کنار ساحل هم غیرقانونی شود.به گزارش خبرگزاری فرانسه استادیومها، باغ‌وحش‌ها، غذاخوری‌ها از جمله مکان‌هایی هستند که ممکن است مشمول قانون جدید شوند. در سواحل سیگار کشیدن فقط هنگامی مجاز خواهد بود که فرد سیگاری دست کم 50 متر از نزدیک‌ترین فرد دیگر فاصله داشته باشد.

نیوزلند:از سال 2025 دیگر نمی‌توان محصولات دخانی را در نیوزیلند به شیوه‌های قانونی خریداری کرد.پارلمان نیوزلند قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن محصولات دخانی نباید در معرض دید عموم قرار گیرند. بیش از همه این قانون مربوط به تبلیغات و قفسه‌های سیگار در مغازه‌ها مربوط می شود که در آنها بسته‌های سیگار قرار داده می‌شود.علاوه بر این در این قانون، جریمه فروش محصولات دخانی به افراد نابالغ از 2000 به 10 هزار دلار نیوزیلند (حدود 1600 یورو) افزایش یافته است. در گام بعدی قرار است تولیدکنندگان موظف شوند محصولات خود را با طرح های خنثی بدون مارک و لوگو عرضه کنند.

امارات:در امارات هم اکنون 60 مرکز ترک سیگار فعال هستند.وزیر بهداشت امارات اعلام کرد که دولت در نظر دارد هر سال در کشور دو مرکز ترک سیگار را احداث کند. اخیرا وزارت بهداشت پیشنهاد داده بود تا قیمت دخانیات هر دو سال دو برابر شود تا سیگاری‌ها به خصوص جوانان تشویق به ترک آن شوند.همچنین اعلام شد خودرو‌هایی که کودکان سرنشین آن هستند و پارک‌ها نیز به زودی جزو اماکن عمومی مشمول ممنوعیت استعمال سیگار قرار می‌گیرند.  فروش سیگار نیز به افراد زیر 20 سال ممنوع شد.از دیگر برنامه‌های دولت امارات ممنوعیت تبلیغات دخانیات  است.

کنیا:روشن کردن یک سیگار در خیابان‌های شهر می‌تواند فرد را راهی زندان و یا پرداخت حدود 140 دلار جریمه محکوم کند.اما به تازگی بی‌.بی.‌سی گزارشی منتشر کرده که در آن به بهشت امن سیگاری‌های کنیایی می‌پردازد: توالت‌های عمومی!

بی‌.بی.‌سی این طور می‌نویسد: دستشویی‌های عمومی رستوران‌ها هرگز تا به این اندازه در ناکورو، چهارمین شهر بزرگ کنیا محبوب نبوده است. هنگام ناهار همیشه جمعیت زیادی در صف دستشویی‌های این شهر مشاهده می‌شد، اما امروز در بیشتر اوقات صف‌ها شلوغ است و بسیاری از این افراد به دلیل جالبی در این صف‌ها قرار گرفته‌اند: سیگار کشیدن.از زمانی که شورای شهر، آیین‌نامه‌ای را برای منع سیگار کشیدن در اماکن عمومی وضع کرد، دیگر دستشویی‌ها، به بهشت امنی برای سیگاری‌ها مبدل شد. روشن کردن یک سیگار در خیابان‌های این شهر می‌تواند فرد را راهی زندان و یا پرداخت حدود 140 دلار جریمه محکوم کند.

عربستان:استعمال دخانيات در مكان‌هاي عمومي اين كشور از جمله رستوران‌ ها ممنوع است.استعمال مواد دخاني در ادارات دولتي، رستوران‌ ها، فروشگاه‌ ها و مراكز خريد اين كشور غير قانوني تلقي مي شود. همچنين از فروش تنباكو به افراد زير 18 سال ممانعت به عمل مي‌آيد.

برزیل:بر اساس قانون جديد استعمال سيگار در تمام اماكن سرپوشيده اين كشور ممنوع مي‌شود و با متخلفان برخورد قانوني خواهد شد. هم چنين به موجب اين قانون هر نوع تبليغات دخانيات مثل پوستر و بنر در مراكز فروش و تجاري ممنوع مي‌شود. در گذشته اين ممنوعيت فقط محدود به آگهي‌هاي تلويزيون، راديو و بيلبردها بود. علاوه بر اين اقدامات علائم هشدار دهنده بهداشتي در دو طرف بسته بندي‌هاي سيگار نيز چاپ مي‌شوند تا به مصرف كنندگان خطرات استعمال دخانيات و پيامدهاي خطرناك آن را يادآوري كنند.

لبنان:بهشت سیگاری‌ها جهنم می‌شود!؛ ممنوعیت سیگار در مکان‌های عمومی لبنان

ممنوعیت سیگار کشیدن در مکان‌های عمومی شامل کافه‌ها و رستوران‌های لبنان بر اساس قانونی جدیدی که جریمه‌های سنگینی برای متخلفان در نظر گرفته است، به اجرا در می‌آید.

به گزارش خبرگزاری فرانسه در لبنان، کشوری که "بهشت سیگاری‌ها" شمرده می‌شد، قانونی که در سال گذشته اجرای آن شروع شد، سیگار کشیدن در فرودگاه‌ها، بیمارستان‌ها و مدارس را ممنوع کرده بود اما اکنون این ممنوعیت به سایر مکان‌های عمومی نیز گسترش پیدا می‌کند؛ بر اساس این قانون تبلیغات دخانیات نیز که مسئول گرایش جوانان به سیگار کشیدن دانسته می‌شود، ممنوع می‌شود.

سیگاری‌هایی که در فضاهای عمومی دربسته سیگار روشن کنند، با جریمه 90 دلاری مواجه می‌شوند، و صاحبان رستوران‌ها و کافه‌ها که نسبت به تخلف از این قانون در محیط کارشان چشم‌پوشی کنند از 900 تا 2700 دلار جریمه خواهند شد.

ونزوئلا:رييس جمهوري ونزوئلا اعلام كرد كه مصرف الكل و سيگار در محافل عمومي و خيابان‌ها ممنوع است و افراد خاطي جريمه مي‌شوند.«هوگو چاوز» طي بيانيه‌اي اعلام كرد كه نيروهاي پليس و ارتش پس از اجراي اين قانون تمامي افرادي را كه خارج از ساعات مقرر در خيابان‌ها و يا زاغه‌ها به فروش مشروبات الكلي مي‌پردازند، دستگير كرده و روانه زندان مي‌كنند. همچنين استعمال دخانيات هم در محافل عمومي چون كلوپ‌ها، رستوران‌ها و يا متروها و اتوبوس‌ها به طور كامل ممنوع اعلام شد.

اندونزی و یک قصه دردناک:برخی از شهرها  مانند پایتخت، جاکارتا، محدودیت‌هایی بر سیگار کشیدن در مکان‌های عمومی اعمال کرده‌اند، اما این قوانین معمولا نادیده گرفته می‌شود- و تبلیغات سیگار که بیشتر نوجوانان و زنان را هدف قرار می‌دهد، در همه شهر به چشم می‌خورد.شرکت‌های دخانیات مانند فیلیپ موریس حدود 6 میلیون اندونزیایی را تحت استخدام دارند، و به تنهایی بیش از شش میلیارد دلار مالیات غیرمستقیم به صندوق دولت می‌‌پردازد. ناتوانی اندونزی در جلوگیزی از تبلیغات سیگار یا اعمال قوانین بر ضد سیگار کشیدن در کافه‌ها و رستوران‌ها  در روز جهانی بدون دخانیات، به باد انتقاد گرفته شد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه این کشور حدود 240 میلیون ‌‌نفری یکی از آخرین قلمروهای تحت کنترل شرکت‌های دخانیات در جهان است و تاوان این وضعیت را با رشد فزاینده اعتیاد به سیگار به خصوص در میان زنان و کودکان می‌پردازد.

میزان اعتیاد به دخانیات و درآمد ناشی از مالیات به دست آمده از صنعت دخانیات  در ویدئویی مجسم شد که یک پسر دو ساله جاوه‌ای را نشان می‌داد که روزی 40نخ سیگار می‌کشید.

اما وزیر بهداشت اندونزی، راهایو سدایانینگسیه گفت این امر به عهده مقامات شهرها بود که مقرراتی برای کنترل سیگار کشیدن و تبلیغات سیگار وضع کنند، و  نیاز به پاسخ ملی را برطرف کنند.

او گفت: "زمان آن رسیده است که ما کودکان و زنان‌مان را از کشیدن سیگار محافظت کنیم. این کار نیاز به شجاعت مقابله با شرکت های سیگارسازی دارد. او فرمانداران شهرها را ترغیب کرد که مقررات شدیدتر ضدسیگار را به اجرا درآورند.

روزنامه جاکارتا گلوب در سرمقاله‌ای می‌نویسد: "افزایش شدید در تعداد سیگاری‌های جدید در اندونزی را نمی‌توان از مقررات ضعیف و عدم اعمال قوانین در مورد مصرف دخانیات جدا کرد."

"این دولت نشان داده است که علیرغم انتقادات روزافزون عمومی، اراده سیاسی مقابله با صنعت دخانیات را ندارد."

اندونزی تنها کشور در آسیا است که کنوانسیون کنترل دخانیات سازمان جهانی بهداشترا امضا نکرده است.

ایران

ایران و تصویب قوانین مبارزه با دخانیات

ایران  جزء اولین کشورهای امضأ کننده کنوانسیون کنترل دخانیات می باشد. ایران در سال 1384 به کنوانسیون جهانی کنترل دخانیات پیوست و متعاقب آن در سال 1385، قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، شامل 20ماده و 7 تبصره را به تصویب رساند.براساس بند یک قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، به‌منظور برنامه‌ریزی برای مبارزه با مصرف مواد دخانی و حفظ سلامت عمومی، ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات متشکل از وزرای بهداشت، فرهنگ، آموزش و پرورش و بازرگانی، فرمانده نیروی انتظامی، 2 نماینده از کمیسیون بهداشت مجلس، رئیس سازمان صدا و سیما و نماینده یکی از سازمان‌های غیردولتی مرتبط با دخانیات تشکیل شد؛ ستادی که ریاست آن با وزیر بهداشت بوده و مصوبات آن پس از تایید رئیس‌جمهور قابل اجراست.

بر اساس آيين نامه اجرايي قانون جامع كنترل و مبارزه ملي با دخانيات-- مصوب 1385

1-تبليغ محصولات دخاني به هر نحو ممنوع است.‏

2-استفاده از نام و علامت تجاري شركتهاي توليدكننده انواع فرآورده‌هاي ‏دخاني بر روي ديگر كالاها كه تبليغ مصرف مواد دخاني محسوب شود، ممنوع است.‏

3-فروش و عرضه محصولات دخاني توسط عاملين مجاز نبايد به نحوي باشد ‏كه نمايانگر تبليغ محصولات دخاني براي عموم باشد.‏

4-اعطاي هر گونه كمك، اعانه و حمايت اعم از مادي و غير مادي توسط ‏توليدكنندگان، واردكنندگان و صادركنندگان محصولات دخاني كه تبليغ محصولات دخاني ‏محسوب شود، ممنوع است. ‏

5-ورود، توليد، توزيع، خريد و فروش هر نوع وسايل و كالاي تبليغي محصولات ‏دخاني ممنوع است. با كالاها و وسايل مكشوفه تبليغي طبق مقررات عمل خواهد شد.‏

6-به منظور حفظ سلامت عمومي به ويژه محافظت در مقابل استنشاق تحميلي ‏دود محصولات دخاني، استعمال اين مواد در اماكن عمومي ممنوع است.‏

7-مسئوليت اجراي ممنوعيت استعمال دخانيات در اماكن عمومي و ساير ‏اماكن مندرج در قانون با مديران يا كارفرمايان يا متصديان اماكن مربوط است.‏

8-متصديان، كارفرمايان و مسئولين اماكن عمومي موظفند تابلوهاي ‏هشداردهنده مبني بر ممنوعيت مصرف محصولات دخاني در نقاط مناسب و در معرض ‏ديد عموم نصب نمايند.‏

9-فروش محصولات دخاني به افراد از طريق اينترنت و دستگاههاي خودكار ‏فروش ممنوع است.‏

10-فروشنده بايد در صورت مشكوك بودن سن خريدار، مدرك شناسايي ‏مبني بر داشتن حداقل (18) سال سن را از وي تقاضا كند.‏

11-فروش و عرضه محصولات دخاني توسط اشخاص حقيقي و حقوقي بدون ‏پروانه فروش ممنوع است.‏

12-وزارت بازرگاني موظف است فهرست اشخاص حقيقي وحقوقي را كه ‏طبق ماده(7) قانون داراي پروانه فروش (فروشندگان مجاز) محصولات دخاني مي‌باشند ‏در اختيار ستاد قرار دهد.‏ تبصره  مجوز عامليت بازرگاني محصولات دخاني توسط شركت دخانيات ايران ‏بر اساس قوانين و مقررات مربوط صادر خواهد شد.‏

13-نيـروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران موظف است در كليه مراحل ‏اجرايي عمليات بازرسي اماكن عمومي و محل‏هاي عرضه مواد دخاني همكاري لازم ‏را با مأمورين و بازرسين وزارتخانه‌هاي بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و بازرگاني ‏بعمل آورد.‏

14-كليه مأمورين بهداشتي و ساير مأمورين ذي‌ربط در اجراي اين قانون ‏موظفند گزارشهاي خود را حسب مورد جرايم موضوع اين قانون براي مراجع ذي‌صلاح ‏ارسال دارند.‏

15-كليه محصولات دخاني بايد در بسته‌بندي و با شماره سريال و برچسب ‏ويژه شركت دخانيات ايران عرضه يا بفروش برسد. درج عبارت « مخصوص فروش در ‏ايران» بر روي كليه بسته‌بنديهاي فرآورده‌هاي دخاني وارداتي الزامي است.‏

16-فروش محصولات دخاني بصورت فله‌اي، باز و يا نخي ممنوع است.‏

17-فروشگاههاي واقع در مناطق آزاد و ويژه اقتصادي نيز ملزم به رعايت اين ‏ماده هستند.‏

18-نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران موظف است محصولات و مواد ‏دخاني قاچاق را در هر نقطه از كشور ضبط و تحويل شركت دخانيات ايران دهد. در ‏صورت موافقت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، شركت دخانيات ايران محصول ‏را با مشخصات ماده (16) اين آيين‌نامه بسته‌بندي و مانند ساير محصولات به فروش رسانده و ‏درآمد حاصله را به حساب درآمدهاي عمومي واريز خواهدنمود.‏

19-از محل درآمد حاصله حق‌الكشف كاركنان نيروي انتظامي، بازرسين و ‏هزينه مربوط به فروش شركت دخانيات پرداخت مي‌گردد.‏

20-به منظور جلوگيري از ورود محصولات دخاني، وزارتخانه‌هاي كشور و ‏بازرگاني، بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، صنايع و معادن و امور خارجه هماهنگي لازم ‏را با كشورهاي همسايه بعمل آورند و گزارش آن را به ستاد ارسال نمايند.‏

21-شركت دخانيات ايران موظف است استانداردهاي ملي را در توليد و عرضه ‏محصولات دخاني رعايت نمايد. توليد و واردات محصولات دخاني مغاير با معيارهاي تعيين ‏شده در قوانين مربوط و اين آيين‌نامه و دستورالعملهاي مرتبط ممنوع است.‏شركت دخانيات ايران موظف است با اعمال برنامه‌ريزي و با هماهنگي ستاد سطح ‏زير كشت توتون و تنباكو را براساس نياز كارخانجات داخلي تعيين نمايد و از افزايش ‏سطح زير كشت بيشتر از نياز كارخانجات داخلي با هماهنگي نيروي انتظامي جلوگيري ‏بعمل آورد.‏وزارتخانه‌هاي جهاد كشاورزي وصنايع و معادن موظفند در صورت كاهش ميزان نياز ‏به توتون و تنباكو كارخانجات داخلي، جايگزين تدريجي زراعت توتون و تنباكو را با ساير ‏محصولات كشاورزي در الگوي كشت مناطق توليد و فرآوري محصولات دخاني مورد مطالعه ‏و اجرا قرار دهند.‏تبصره ـ پرداخت يارانه در زمينه كاشت، داشت و برداشت توتون و تنباكو به هر ‏شكل مجاز نمي‌باشد.‏

22-تا دو درصد (2%) از سرجمع ماليات مذكور در ماده (8) قانون در بودجه ‏سنواتي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي منظور مي‌گردد تا براي تحقق اهداف مبارزه ‏و كنترل استعمال مواد دخاني در اختيار سازمانها، مؤسسات و جمعيتها قرار گيرد.‏تبصره ـ ستاد ضوابط كمك به سازمانهاي غيردولتي را تعيين و تصويب خواهدكرد.‏

23-هر سه سال يكبار، حداقل و حداكثر جزاي نقدي مقرر در قانون به پيشنهاد ‏وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي براساس نرخ رسمي تورم سالانه كه توسط بانك ‏مركزي اعلام مي‌شود با تصويب هيئت وزيران افزايش مي‌يابد.‏

24-دستگاههاي موضوع ماده (160) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادي، ‏اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران موظفند برنامه‌هاي آموزشي و تبليغي مصوب ‏ستاد را براي پيشگيري از استعمال دخانيات و مبارزه با آن، اجرا نمايند.‏

25-وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي موظف است تسهيلات و امكانات ‏آزمايشگاهي لازم را براي تعيين مواد و تركيبات منتشره مواد دخاني فراهم نمايد.‏

26-دستگاههاي ذي‌ربط به ويژه شركت دخانيات ايران موظفند اطلاعات ‏موردنياز در رابطه با مفاد اين آيين‌نامه را در اختيار ستاد قراردهند.‏

27-دبيرخانه ستاد در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي مستقر است ‏و معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي دبير ستاد خواهدبود.‏

وظايف دبيرخانه ستاد مبارزه با دخانیات به شرح زير تعيين مي‌گردد:‏

‏1ـ انجام بررسيهاي لازم درخصوص پيشنهادهاي قابل طرح در ستاد و تنظيم ‏دستورجلسات آن.‏ ‏ 2ـ پيگيري مصوبات ستاد.‏ ‏3ـ راه‌اندازي كارگروههاي تخصصي ملي و استاني و نظارت برآنها.‏ ‏ 4ـ انجام هماهنگيهاي لازم با ساير وزارتخانه‌ها و سازمانها براي دعوت آنها به شركت ‏در جلسات برحسب مورد.‏ ‏ 5 ـ تدوين و ارايه گزارش عملكرد ستاد.‏ ‏ 6 ـ انجام ساير اموري كه توسط ستاد به دبيرخانه محول مي‌گردد.‏ ‏ 7 ـ جمع‌آوري و ثبت اطلاعات و آمار.‏ ‏ 8 ـ هماهنگي امور اجرايي مربوط به قانون.‏ ‏9 ـ تهيه و تدوين دستورالعملها و پيشنهاد راهبردها به ستاد.‏تعداد اعضا، تركيب، وظايف و ساير مقررات مربوط به كارگروههاي تخصصي ‏طي دستورالعملي كه به تصويب ستاد مي‌رسد. تعيين مي‌گردد.‏